Bubrezi održavaju promet vode i soli u organizmu, regulišu metaboličke i hormonske poremećaje, krvni pritisak i malokrvnost i prečišćavaju organizam od štetnih materija. Ukratko, dvije osnovne funkcije su oslobađanje organizma od otrova i eliminacija spolja unijete i endogeno stvorene vode.
Zašto se javlja bolest bubrega
Bolesti bubrega nastaju usled oštećenja pojedinih struktura bubrega. Procesi mogu da budu vezani za same bubrege zbog bolesti bubrežnog tkiva ali i da se jave kao posljedica bolesti drugih organa: sistemskih bolesti, vaskularnih, metaboličkih, urođenih, bolesti tokom trudnoće, nakon primjene radiofarmaka i posle transplantacije bubrega. Druge strukture bubrega podložne oštećenju su tubuli i intesticijum, a oštećenje izazivaju bakterijske infekcije, štetna dejstva lijekova, metabolički poremećaji, maligna oboljenja, urođene anomalije, teški metali i radijacija.
Poseban oblik je endemska nefropatija – porodično hronično oboljenje koje oštećuje intesticijum i tubule. Javlja se u regionu jugoistočne Evrope i drugih slivova velikih reka.
Simptomi i pregled bubrega
Pojava različitih smetnji sa mokrenjem (češće mokrenje, pečenje pri mokrenja), bolovi u predelu bešike ili bubrega i promjena boje urina su prvi simptomi i znaci bolesti bubrega ili donjeg urinarnog trakta. Kada se primjete navedeni simptomi, potrebno je uraditi osnovne analize koje podrazumjevaju pregled mokraće i krvi, kao i ultrazvučni pregled trbuha. Ukoliko oteknu očni kapci, donji ekstremitet, provjerava se i prisustvo bjelančevina u mokraći.
Ako se uz ove simptome detektuje malokrvnost i povišeni krvni pritisak, definitivno treba razmotriti mogućnost bolesti bubrega.
Bolest bez simptoma
Brojne bolesti bubrega jesu „tihe ubice“, što znači da ne moraju biti praćene bilo kakvim simptomima – pacijent se dobro osjeća, ali se sa napretkom bolesti javlja zamaranje, gubitak apetita, mučnina, gušenje, poremećaj sna, tako da bolesnici mogu sve manje da obavljaju normalne dnevne aktivnosti. Mnogi pacijenti se tek tada javljaju ljekaru. Pravovrijemenom dijagnostikom se brojne bubrežne bolesti mogu liječiti ili se značajno može usporiti propadanje zdravog bubrežnog tkiva.
Bubrežne bolesti ili bolesti drugih organa mogu da dovedu do značajnog oštećenja rada bubrega, što prouzrokuje otkazivanje i prestanak njihovog rada. Tada se primenjuje neka od metoda dijaliznih postupaka – peritoneumska dijaliza, hemodijaliza ili transplantacija bubrega. Ipak, pažljiva kontrola krvnog pritiska, specijalne niskoproteinske dijete, smanjeni unos soli, snižavanje povišenih masti u krvi i liječenje anemije mogu usporiti dalje pogoršanje bubrežne bolesti.
Hronični i akutni tok bolesti bubrega
Sve bolesti bubrega imaju akutni i hronični tok.
Akutna bubrežna slabost je klinički sindrom funkcionalnih, biohemijskih i morfoloških poremećaja, koji se karakteriše naglim padom bubrežne funkcije, a manifestuje skokom azotnih materija u krvi, poremećaju vode i elektrolita i metaboličkom acidozom. Izlučivanje mokraće je smanjeno ili kompletno izostaje. Učestalost javljanja je od 5-30 odsto u sklopu primarnih ili sekundarnih oštećenja bubrega.
Hronična bubrežna insuficijencija nastaje kao posledica oštećenja ili smanjenja broja funkcionalnih jedinica bubrega. Brzina smanjenja bubrežne funkcije zavisi od osnovne bolesti bubrega ili drugih organa (srca, pluća, jetre). Napredovanje hronične bubrežne insuficijencije dovodi do trajnog gubitka sposobnosti održavanja ravnoteže sastava unutrašnje sredine u organizmu.
Opšti laboratorijski “profil bubrega“
Određivanje biohemijskih analiza u serumu
Urea, kreatinin, natrijum, kalijum, hloridi, fosfor, ukupan kalcijum, glukoza, mokraćna kiselina, ukupni proteini
Kompletna krvna slika sa sedimentacijom
Kvalitativni rutinski pregled urina
Urin je uzorak izbora za isključivanje i rano otkrivanje bolesti bubrega
