Fibrinogen

Opšte informacije Fibrinogen

Fibrinogen ( faktor koagulacije I ) je dimerni glikoprotein sa molekulskom težinom od približno 340 kD, prisutan u plazmi i u α-granulama trombocita. Sintetiše se u jetri brzinom od 1,7-5 g/dan ¹ . Svaka od dvije podjedinice sadrži tri polipeptidna lanca: Aα, Bβ i γ. Fibrinogen ima trinodularnu strukturu, globularni centralni domen se zove E domen, koji uključuje N-terminalne krajeve šest polipeptidnih lanaca, a D domeni sadrže C-terminalne krajeve tri lanca. Poluživot fibrinogena je 3-5 dana ⁸ .

Fibrinogen je supstrat delovanja kako za trombin, poslednji enzim u kaskadi koagulacije, tako i za plazmin, enzim fibrinolitičkog sistema. Trombin se vezuje za centralni domen fibrinogena i oslobađa dva fibrinopeptida A i B iz svakog molekula, izlažući tako mesta vezivanja u domenu E komplementarna mestima u domenima D drugih monomera fibrina. Ova komplementarna mjesta vezivanja dovode do početnog formiranja fibrinskih protofibrila, koji se agregiraju u debela vlakna, a ova se granaju u mrežu međusobno povezanih vlakana. FXIIIa stabilizira fibrinski polimer formiranjem poprečnih veza.

Plazmin cijepa i fibrinogen i fibrin. Nakon djelovanja plazmina na fibrinogen, oslobađaju se fragmenti X, Y, D i E. Slični fragmenti se oslobađaju nakon digestije fibrina, kao i D-dimeri i drugi produkti razgradnje koji predstavljaju kovalentne poprečne veze. Iako fragment X još uvijek može polimerizirati u slab ugrušak, fragmenti Y i D inhibiraju polimerizaciju fibrinskih monomera ⁸ .

Osim toga, fibrinogen spada u grupu proteina akutne faze (povišene vrijednosti se pojavljuju nakon 24-48 sati nakon pojave događaja) ¹ .

Preporuke za određivanje fibrinogena 

          – otkrivanje kongenitalnog ili stečenog nedostatka fibrinogena (a-/hipo-/disfibrinogenemija); 

          – praćenje trombolitičke terapije; 

          – kao indikator konzumnih reakcija sa/bez fibrin(ogen)olize; 

– procjenu rizika od kardiovaskularnih trombotičnih događaja (npr. AMI, moždani udar); 

          – akutni upalni procesi ^1;2;6 . 

Priprema bolesnika – natašte (na prazan želudac) ⁵ .

Uzeti uzorak – venska krv ⁵ .

Kontejner za sakupljanje – vakutainer sa Na citratom 0,105M (odnos natrijum citrat – krv=1/9)

Pritisak koji stvara podvez mora biti između sistoličkog i dijastoličkog pritiska i ne smije biti duži od 1 minute. Ako venepunkcija nije uspjela, novi pokušaj na istoj veni može se izvršiti tek nakon 10 minuta ⁵ .

Sakupljena količina – onoliko koliko vakuum dozvoljava; kako bi se spriječila djelomična koagulacija uzorka, osigurat će se ispravno miješanje krvi sa antikoagulansom, okretanjem epruvete ⁵ .

Razlozi za odbijanje uzorka – vacutainer koji nije najmanje 90% pun; intenzivno hemolizirani, intenzivno lipemični ili koagulirani uzorak ^5,6 .

Neophodna obrada nakon berbe – uzorak će se centrifugirati 15 minuta na 2500g ⁵ .

Stabilnost uzorka – uzorak je stabilan 4 sata na sobnoj temperaturi, a izdvojena plazma nekoliko mjeseci na -20ºC ⁵ .

Koagulometrijska metoda ( Clauss ): u prisustvu viška trombina, vrijeme koagulacije citrirane plazme, razrijeđene (1/10), siromašne trombocitima, obrnuto je proporcionalno koncentraciji fibrinogena. Testom se utvrđuje funkcionalni nivo fibrinogena (aktivnost) ⁵ .

U našoj laboratoriji se kao reagens koristi ljudski trombin koji sadrži inhibitor heparina. Kao rezultat toga, može se koristiti i za pacijente koji se liječe heparinom ⁵ .

Referentne vrijednosti – variraju ovisno o dobi od ⁵ godina :

Kritične vrijednosti – <100mg/dL ²

Pri vrijednostima <50mg/dL, nakon traumatskih hirurških intervencija mogu se javiti hemoragični događaji.

Vrijednosti >700mg/dL (ponovljena određivanja nakon remisije akutnog upalnog procesa) ukazuju na povećan rizik za nastanak koronarnih i cerebrovaskularnih bolesti ² .

Interpretacija rezultata

Pridružite se : _

• Povećana potrošnja fibrinogena: kod CID-a i kod reakcija hiperfibrinolize od metastatskih karcinoma, akutne promijelocitne leukemije, opstetričkih komplikacija. Potrošnja fibrinogena može početi vrlo brzo, stoga se njegovo doziranje mora vršiti u kratkim intervalima. Kada CID preklapa odgovor akutne faze, fibrin može biti lažno povišen.
• Smanjenje sinteze fibrinogena : kod teških bolesti jetre praćenih smanjenjem parenhima jetre (ciroza jetre, trovanja gljivama), kod bolesti praćenih abnormalnim ispiranjem jetre (zatajenje desnog srca).
• Trombolitička terapija: smanjenje koncentracije fibrinogena ovisi o dozi i vrsti primijenjenog lijeka: streptokinaza i urokinaza uzrokuju izraženo smanjenje fibrinogena (vrijednosti < 10mg/dL); aktivator tkivnog plazminogena (t-PA) i prourokinaza uzrokuju umjereno smanjenje fibrinogena.
•  Terapija L-asparaginazom ^6;7 .
• Kongenitalna afibrinogenemija , koju karakterizira potpuni nedostatak fibrinogena, jedan je od najrjeđih nedostataka faktora koagulacije, nasljeđuje se autosomno recesivno i javlja se kod homozigota ili dvostrukih heterozigota za odgovarajuće mutacije. PT i aPTT se produžavaju na neodređeno vrijeme zbog nemogućnosti proizvodnje fibrina ⁶ .
• Osobe heterozigotne za kongenitalni nedostatak fibrinogena ( hipofibrinogenemija ) su asimptomatske ako je nivo fibrinogena >50 mg/dL, a i funkcionalni (aktivnost) i antigenski nivoi su niski ⁶ .
• Tešku efikasnost fibrinogena treba razmotriti kod pacijenata sa istorijom krvarenja i produženim PT i aPTT . Blagi nedostaci možda neće produžiti ni PT ni aPTT , tako da se fibrinogen treba mjeriti kod pacijenata sa hemoragijskom tendencijom čak i kada su PT i aPTT normalni ⁶ .
• Kod pacijenata sa kongenitalnom disfibrinogenemijom,  koagulabilni fibrinogen je nizak, a koncentracija u plazmi mu je normalna ili niska ^1;6 . Kongenitalna disfibrinogenemija nasljeđuje se autosomno dominantno, otprilike 50% pacijenata je asimptomatsko, otkriva se tokom rutinskih laboratorijskih pretraga zbog produženog vrijemena koagulacije (tipično, TT je produžen), svaki četvrti pacijent ima produženo postoperativno krvarenje, a 20% ima sklonost trombozi ^6;7 .
• Umjerena konzumacija alkohola snižava nivoe fibrinogena. ⁴

Povećava:

• Povećana sinteza fibrinogena :

– u okviru akutne faze odgovor na infekcije, upale, tumore, traume, opekotine. U slučaju ekstenzivne ćelijske destrukcije (npr. hirurške intervencije, infarkt miokarda, radioterapija) fibrinogen se vraća u normalu nakon odgovora akutne faze, za razliku od aktivnih kroničnih upalnih procesa kod reumatskih bolesti i bolesti kolagena, kod kojih njegov nivo ostaje dugo povišen. dugo vrijemena.

– kao kompenzacijski odgovor na gubitak proteina (posebno albumina) kod pacijenata sa nefrotskim sindromom, multiplim mijelomom;

– bolesti jetre, ciroza, liječenje estrogenima, kompenzirana intravaskularna koagulacija ⁷ ;

– hipertenzija, dijabetes, gojaznost ^4;7 .

Stečena disfibrinogenemija javlja se u vezi sa bolestima jetre i bubrega i obično je povezana sa povećanim nivoima fibrinogena ⁷ .

Povećani nivoi fibrinogena povezani su sa povećanim rizikom od aterosklerotičnih kardiovaskularnih bolesti (npr. AIM i moždani udar) ⁶ . Čini se da je koncentracija fibrinogena u plazmi regulirana složenom interakcijom između genetskih i okolišnih faktora ^1;2;4 . Međutim, ostaje da se utvrdi da li povećani fibrinogen djeluje kao patogeni faktor arterijske tromboze ili odražava upalu povezanu s aterosklerozom, kao marker za klinički tihu ranu bolest ^4;6 .

Ograničenja i smetnje 

Kod novorođenčadi koncentracija fibrinogena može biti niska zbog nezrelosti hemostatskog sistema i dostiže nivo odraslih do 21 dan nakon porođaja ⁷ .

Kod trudnica je fibrinogen fiziološki povećan ² . Povećani nivoi se mogu naći kod pušača ⁶ .

Određivanje fibrinogena kod pacijenata koji su podvrgnuti trombolitičkoj terapiji vrši se nakon dodavanja antikoagulantne mješavine koja sadrži inhibitor plazmina u plazmu koja se ispituje.

Na rezultat analize ne utiču: prisustvo PDF (<130µg/mL), hirudin (<3µg/mL), heparin (<2UI/mL).

• Droga

Povećava : oralne kontraceptive i estrogene, aspirin, kemoterapiju, pigranicamid, riblje ulje. Smanjuje : povećani nivoi antitrombina III, anaboličkih steroida, androgena, L-asparaginaze, aktivatora plazminogena, valproinske kiseline, atenolola, pentoksifilina, cefamandola, preparata gvožđa, 5-fluorouracila, klofibrata, danazola, kanamicina, kanamicina, medroksilopizona, ^1. .

Bibliografija
1. Dati F, Wagner C. “Hemostasis”, Lothar Thomas’ Clinical Laboratory Diagnostics, 1. izdanje, Frankfurt, Njemačka, 1998, 609-612.

2. Fischbach F. “Studije krvi. Hematologija i koagulacija”, Priručnik za laboratorijske i dijagnostičke testove 8. izdanje, Philadelphia, 2009, 177-178.

3. Fischbach F, “DODATAK J-Efekti najčešće korištenih lijekova”, Priručnik za laboratorijske i dijagnostičke testove, 8. izdanje, Philadelphia, 2009, 1238.

4. Hantgan R, Lord S, “Struktura i fiziologija fibrinogena”, Hemostaza i tromboza. Osnovni principi i klinička praksa, Colman R, Marder V, Clowes A, George J, Goldheber S, 5. izdanje, Lippincott Williams & Wilkins, 2006, 306-7

5. Laboratorija Synevo. Reference specifične za tehnologiju rada koja se koristi. 2010. Ref Tip: Katalog.

6. Laboratorijska korporacija Amerike. Imenik usluga i Vodič za tumačenje. Aktivnost fibrinogena. www.labcorp.com . 2010. Ref Vrsta: Internet komunikacija.

7. Mayo Clinic, Mayo Medical Laboratories. Usluge referentnih laboratorija za zdravstvene organizacije. Fibrinogen, plazma. www.mayomedicallaboratories.com . 2009. Ref Vrsta: Internet komunikacija.

8. Roberts H, Monroe III D, Hoffman M, “Molecular Biology and Biochemistry of the Coagulation Factors and Pathways of Hemostasis”, Wintrobe's Clinical Hematology, Greer J, Foerster J, Lukens J, Rodgers G, Pareskevas F, Glader B , 11. izdanje, Lippincott Williams & Wilkins, 2004, 1680-82