HIV ili Humani Virus Imunodeficijencije i dalje je najveći javno – zdravstveni problem i prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije iz 2016. godine, 36,7 miliona ljudi u svijetu živi sa HIV-om, a samo u 2016. otkriveno je 1,8 miliona novoinficiranih virusom. Svake godine 1,1 milion osoba umre od posljedica infekcije i pratećih komplikacija.
Virus HIV napada ćelije imunog sistema i narušava ili uništava njihovu funkciju, pa imuni sistem gubi svoju ulogu koju ima u borbi protiv infekcija i obolijevanja. Infekcije koje nastaju kao posljedica slabljenja imunog sistema zovu se oportunističke infekcije.
Šta je AIDS ili SIDA?
AIDS ili stečeni sindrom imunodeficijencije je termin kojim se označavaju različiti stadijumi HIV infekcije kod osoba kod kojih se ispoljila neka od 20 oportunističkih infekcija koje se dovode u vezu sa HIV infekcijom uključujući i različite oblike karcinoma.
HIV se prenosi putem seksualnog odnosa bez zaštite (vaginalni, analni, oralni seksualni odnos), transfuzijom kontaminiranom krvlju, korišćenjem kontaminiranih igala, hirurške opreme i drugih oštrih instrumenata. Takođe, može se prenijeti sa HIV pozitivne majke na bebu u toku trudnoće, prilikom porođaja i dojenjem.
Kako možete da saznate da li ste HIV pozitivni?
Testiranje na HIV je značajno zato što, ukoliko na vrijeme saznate da ste HIV pozitivni, možete odmah preduzeti korake prije pojave prvih simptoma infekcije, a to je da se obratite stručnom licu. Podrška podrazumjeva pravovremenu terapiju i sve ostalo što doprinosi sprečavanju komplikacija, boljem kvalitetu života i produženju životnog vijeka osobe sa HIV-om. Druga prednost je da samim saznanjem da ste inficirani ovim virusom, možete preduzeti sve mjere predostrožnosti kako infekciju ne bi prenijeli na druge osobe iz svog okruženja.
Ključna populacija koja se svakako mora testirati su osobe rizičnog ponašanja kao što su homoseksualci, intravenski korisnici droga, zatvorenici i osobe u drugim zatvorenim kolektivima, seksualne radnice i njihovi klijenti kao i transseksualci.
Indirektnim testovima ELISA i Western blot se potvrđuje prisustvo serumskih antijela na HIV. Antitijela se mogu detektovati u krvi posle 1 do 3 mjeseca od pretpostavljene infekcije, odnosno rizičnog kontakta. Do tog vremena, serumska antitijela ne postoje u dovoljnoj količini i zato ih testovi ne mogu odrediti – ovo se zove «period prozora».
Ukoliko je ELISA test pozitivan, radi se potvrdni Western blot. P24 antigensko testiranje preporučuje se u periodu od otprilike dvije do tri nedelje nakon HIV inficiranja, prosječno jednu nedelju prije nego što se otkriju HIV antitijela.
Direktnim testovima se potvrđuje prisustvo genetskog materijala virusa u plazmi (lančana reakcija polimerizacije – PCR).
Ovaj test se koristi za:
– rano otkrivanje virusa u krvi (u periodu «prozora»)
– određivanje broja virusa u krvi (viremija, viral load), što je veoma važan podatak za donošenje odluke o započinjanju terapije ili za praćenje uspješnosti terapije.
Šta je HIV?
Virus humane imunodeficijencije (HIV) je retrovirus koji uzrokuje stečeni sindrom imunodeficijencije – AIDS, stanje kod ljudi kada imuni sistem počinje slabiti, dovodeći do po život opasnih oportunističkih infekcija.
HIV je klasifikovan u lentiviruse što je jedna od tri subfamilije retrovirusa. Karakteristično za lentiviruse je da su to spori virusi, što znači da se dugo zadržavaju u domaćinu i dovode do spore progresije u smrt. HIV ima samo 9749 nukleotida što ga klasifikuje u male viruse, ne samo u odnosu na ljudske ćelije koje imaju 3-3,5 milijarde nukleotida nego i u odnosu na ostale viruse. Virus ima sferni oblik i sadrži dvostruki RNK genom. Kada uđe u ćeliju domaćina virus koristi enzim reverznu transkriptazu da svoj RNK genom izmijeni u DNK, koji sa zatim inkorporira u genom domaćina. Na taj način nastaje provirus.
Reverzna transkriptaza nema visok postotak tačnosti tako da se mutacije događaju češće nego što je uobičajeno za DNK-RNK prepisivanje. Postoje dvije vrste (serotipa) HIV virusa, HIV1 i HIV2. HIV1 virus je više virulentan.
Virusi slični HIV virusu su do sada pronađeni kod mnogih primata, što je dovelo do hipoteze da su isti prirodni rezervoar virusa.
U Medicover Diagnostics laboratorijama dostupni su testovi za otkrivanje HIV-a.
